In de modelbouw worden meestal twee soorten accu’s gebruikt. Dit zijn lood-Cadmium accu’s en Nikkel-Cadmium accu’s, tegenwoordig worden er ook Nikkel-Metaal-Hybride accu’s gebruikt. De belangrijkste eigenschappen van alle accu’s is dat ze kunnen worden opgeladen en opnieuw gebruikt kunnen worden, de meeste accu’s kunnen zo’n 1000 keer opnieuw geladen worden. Loodaccu’s zijn in de handel (voor de modelbouw) meestal met een vaste spanning van 6 of 12 Volt. (een cel = 2 Volt), een 6 Volt loodaccu heeft dus 3 cellen. Nikkel-Cadmium & NikkelMetaalHybryde accu’s zijn in de handel met verschillende Voltages te koop, (4,8 volt / 6 volt / 7,2 volt etc.) maar kunnen ook zelf samengesteld worden uit losse cellen, een cel is 1,2 Volt. De hoeveelheid stroom (Ampère) kan sterk verschillen, accu’s met veel Ampère zijn zwaarder dan accu’s met weinig Ampère. Accu’s met veel Ampère zijn ook veel groter en duurder.
Nog even een simpele uitleg over de verschillende begrippen: Spanning = Volt.
Hoe meer Volt we aan een motor geven, des te sneller een motor gaat ronddraaien. Hoe meer Volt we aan een lampje geven, hoe feller een lampje gaat branden. Hier zit natuurlijk wel een grens aan, een 6 volt motor of lampje gaat natuurlijk stuk als je er 12 volt aan geeft. Een vaartregelaar regelt dus alleen maar de spanning/volt naar een motor, van 0 tot het maximum voltage van de accu b.v. 12 Volt. Stroom = Ampère.
Ampère is dus in feite de hoeveelheid stroom die in een accu zit. Als je een motor van 6 Volt aansluit op een accu van 6 Volt & 4 Ah (Ah betekent: hoeveelheid Ampère per uur) en deze motor verbruikt 1 Ah dan is je accu na 4 uur leeg, en bij een verbruik van 2 Ah dan is je accu na 2 uur leeg. Dus (het aantal Ampère van de accu) gedeeld door (het stroomverbruik van het model) is het aantal uur dat je accu meegaat. Welke accu we in ons model gaan gebruiken is dan ook afhankelijk van een aantal factoren.
• Het voltage van de motor (6 volt motor wordt een 6 volt accu)
• Gewicht van de accu (6 V / 1,3 Ah weegt ongeveer 300 gram en een 12 Ah weegt ongeveer 2 kilo)
• Afmeting van de accu (6 V / 1,3 Ah 100x25x50 mm en 12 Ah is 151x50x94 mm)
En als laatste het stroomverbruik van de motor, in een klein bootje zoals de Steppke kan natuurlijk geen accu van 1 kilo. In de steppke b.v. zitten 4 mignon cellen (4,8 volt) van 700 mA, daar kun je ongeveer een half tot een uur mee varen, daarna kun je er een nieuw accu pakket in zetten.
En als laatste het stroomverbruik van de motor, in een klein bootje zoals de Steppke kan natuurlijk geen accu van 1 kilo. In de steppke b.v. zitten 4 mignon cellen (4,8 volt) van 700 mA, daar kun je ongeveer een half tot een uur mee varen, daarna kun je er een nieuw accu pakket in zetten.
Voor het laden van de diverse typen accu’s is het belangrijk om het juiste type lader te gebruiken.
Er is een groot verschil in de manier van laden en evt. ontladen van de verschillende soorten accu’s.
In de volgende tab's zijn de verschillen per accu type genoemd:
In de volgende tab's zijn de verschillen per accu type genoemd:
Voor het laden van loodaccu’s zijn laders nodig die werken volgens het principe van een constante spanning/volt. De hoogte van de laad spanning/volt hangt af van het aantal gebruikte cellen (een cel staat voor 2 volt), en de omgevingstemperatuur. Bij een omgevingstemperatuur van 20 graden, moet de laadspanning 2,3 volt per cel zijn, deze spanning mag niet hoger zijn. Dus de laadspanning van een 6 volt accu moet (3 maal 2,3 volt) =6,9 Volt zijn, en de laadspanning voor een 12 volt accu (6 maal 2,3 volt) =13,8 volt. Bovenstaande gegevens gelden voor een omgevingstemperatuur van 20 graden.
Bij een omgevingstemperatuur van b.v. 0 graden Celsius moet de laadspanning van een cel 2,4 volt zijn, dus dan is de laadspanning voor een 12 volt accu (6 maal 2,4 volt) =14,4 volt. De stroom/ampère die in een loodaccu geladen wordt, is afhankelijk van de spanning/volt van de cellen. Een lader begint met het maximale wat hij kan laden b.v. 500 mA (0,5 Ah), dat wordt dan steeds minder en uiteindelijk laadt hij niets meer als de juiste laadspanning is bereikt (zie boven).
Voor het laden van Nikkel-Cadmium accu’s zijn laders nodig die met een contante stroom/ampère laden, de hoeveelheid te laden stroom, en de te laden tijd is afhankelijk van het type accu. De totale hoeveelheid stroom die in een Nikkel-Cadmium accu geladen moet worden is 1,5 maal de accu capaciteit, in een accu van 600 mAh wordt totaal 900 mAh geladen. Laadformule: Accucapaciteit maal 1,5 gedeeld door laadstroom van lader is aantal uur.
• Gewoon laden gebeurt met 1/10 van de accucapaciteit, dus een accu van 600 mAh, wordt 15 uur geladen met 60 mAh.
• Super snelladen gebeurt met dezelfde hoeveelheid van de accucapaciteit dus een accu van 600 mAh, wordt 1,5 uur geladen met 600mAh.
• Gewoon laden gebeurt met 1/10 van de accucapaciteit, dus een accu van 600 mAh, wordt 15 uur geladen met 60 mAh.
• Super snelladen gebeurt met dezelfde hoeveelheid van de accucapaciteit dus een accu van 600 mAh, wordt 1,5 uur geladen met 600mAh.
Als een Nikkel-Cadmium accu te lang geladen wordt gaat hij kapot, omdat het voltage dan te hoog oploopt. Nikkel-Cadmium acculaders zijn speciaal gemaakt om dit te testen tijdens het laden, (- DELTA U) Tijdens het laden loopt de spanning/volt constant op tot +/- 1,6 Volt per cel, als de spanning lager wordt schakelt de lader automatisch uit, zodat de accu niet kapot kan gaan.
• Snelladen gebeurd met de helft van de accu capaciteit, dus een accu van 600 mAh, wordt 3 uur geladen met 300 mAh.
Als een Nikkel-Cadmium accu niet geheel ontladen wordt, voordat hij wordt opgeladen, ontstaat er een zogenaamd Memory effect (geheugen). De capaciteit van de accu wordt dan steeds minder en de accu gaat dan eerder leeg, dit is op te lossen door de accu meerdere keren te ontladen tot +/- 0,9 Volt per cel, en daarna weer op te laden met 150% (zie tabel) van zijn capaciteit.
Voor het laden van Nikkel-Metaal-Hybride accu’s geldt hetzelfde verhaal als voor Nikkel-Cadmium accu’s, er zijn echter twee belangrijke verschillen. Er is een andere lader nodig dan voor Nikkel-Cadmium accu’s, omdat de (- DELTA U) afschakeling) van Nikkel-Metaal-Hybride accu’s lager is, en wel bij een voltage van +/- 1,4 Volt per cel. Het andere verschil is dat Nikkel-Metaal-Hybride accu’s geen Memory effect hebben en voor het laden niet ontladen hoeven te worden.
De tabel met de voorbeelden
mAh accu | maal 1,5 wordt | Laden met | Laad uren |
| 500 | 750 | 50 | 15 |
| 500 | 750 | 100 | 7,5 |
| 600 | 900 | 100 | 9 |
| 800 | 1200 | 100 | 12 |
| 1000 | 1500 | 100 | 15 |
| 2000 | 3000 | 250 | 12 |
| 2200 | 3300 | 250 | 13,2 |
| 2400 | 3600 | 250 | 14,4 |
| 3000 | 4500 | 500 | 9 |
| 3300 | 4950 | 500 | 9,9 |
| 3600 | 5400 | 500 | 10,8 |
| 3700 | 5550 | 500 | 11,1 |
| 4000 | 6000 | 1000 | 6 |
| 4200 | 6300 | 1000 | 6,3 |
| 4600 | 6900 | 1000 | 6,9 |
| 5000 | 7500 | 1000 | 7,5 |
| 5000 | 7500 | 2000 | 3,75 |
| 5000 | 7500 | 3000 | 2,5 |